Seniorzy i Opiekunowie
Każdy etap życia doświadcza różnych problemów, każdy potrzebuje poświęcenia równej uwagi i odpowiedniego podejścia w kwestii pomocy psychologicznej. Starość jest szczególnym etapem, w którym dokonujemy bilansu dotychczasowego życia. Egzystencjalne refleksje wywołują emocje, z którymi kiedyś nie musieliśmy się mierzyć. Od tego w jaki sposób sobie z nimi poradzimy i jaką perspektywę przyjmiemy zależy, czy przeżyjemy starość w poczuciu spełnienia i wewnętrznym spokoju czy w zgorzknieniu i frustracji.
Warto skorzystać z pomocy psychologa, jeśli przeżywasz trudności w radzeniu sobie z problemami starości lub masz potrzebę przygotowania się do tego etapu życia. Jeśli niepokoją cię negatywne zmiany w nastroju i zachowaniu bliskiej ci osoby starszej, zaproponuj jej wsparcie psychologiczne u specjalisty.
Z czym mierzą się współcześni seniorzy?
Jedną z najbardziej przełomowych zmian jest przejście na emeryturę i zakończenie aktywności zawodowej. Całe dorosłe życie skupia się wokół pracy zawodowej, nie tylko jako źródła zarobku, ale także poczucia przynależności i spełnienia, kontaktów międzyludzkich. Wyznaczała ona codzienną rutynę, zajmowała czas i myśli. Emeryt staje przed zmianami ekonomicznymi i społecznymi, które wymuszają przyjęcie zupełnie innego stylu życia. Często doświadcza pustki i poczucia bycia niepotrzebnym, musi nauczyć się zarządzać wolnym czasem, stawić czoła swojemu życiu prywatnemu.
Brak pracy ogranicza relacje międzyludzkie, stąd wiele osób starszych odczuwa samotność. Nierzadko zdarza się, że dzieci i wnuki mieszkają daleko lub nie mają czasu na spotkania. Jej powodem może być także poczucie wyobcowania w dynamicznie rozwijającym się świecie pod względem kulturowym i technologicznym. Dodatkowo potęguje się przy śmierci małżonka i starszych osób z otoczenia. Na tym etapie życia może pojawić się pustka egzystencjalna, czyli stan nudy, apatii, braku potrzeby aktywności i rozwoju, utrata celowości i poczucia sensowności oraz cynizm.
Nieodłącznym problemem ostatniego etapu życia jest starzenie się organizmu, pojawianie się ograniczeń umysłowych i fizycznych oraz chorób. Starsza osoba jest zmuszona do polegania na innych i przyjmowania pomocy, przestaje być samodzielna, co niewątpliwie wpływa na jej poczucie wartości. Na własnej skórze doświadcza przemijalności życia, musi mierzyć się ze świadomością jego zbliżającego się końca.
Nawet cieszący się zdrowiem i sprawnością fizyczną senior może nie odczuwać satysfakcji i nie korzystać z pełni życia. W społeczeństwie funkcjonują ograniczające stereotypy na temat starości. Może pojawić się lęk przed oceną, bo „nie wypada” zachowywać się, czy ubierać w określony sposób. W związku z tym emeryt może wycofywać się z różnych aktywności w sferze społecznej i towarzyskiej. Wiele z nich, a w szczególności kobiety, pod wpływem estetycznych zmian w wyglądzie zmagają się ze spadkiem samooceny. Funkcjonuje kult młodości, który gloryfikuje cechy młodości, a pomija wartości jesieni życia.
Wszystko to sprawia, że osoby starsze są szczególnie narażone na zaburzenia lękowe i depresję. Poważnym problemem jest lekceważenie objawów lub utożsamianie ich z normalnym dla etapu starości obniżonym nastrojem. Depresję u seniorów może sugerować: przedłużające się przygnębienie, rezygnacja z aktywności i utrzymywania relacji, zaburzenia nastroju, lęki i nerwowość, problemy ze snem, zapominanie o posiłkach, czy niedbanie o higienę osobistą. Są to jasne sygnały, że potrzebne jest wsparcie specjalisty – psychologa.
Utrzymywanie relacji z ludźmi – satysfakcjonujące relacje dają poczucie szczęścia i wpływają na ogólne zdrowie. Wspierają otwartość w uzewnętrznianiu swoich emocji i poglądów. Dają poczucie bycia istotną częścią społeczności i uczestniczenia w życiu społecznym. Osoba starsza buduje swoją sieć wsparcia, w ten sposób uczy się, że zależność i korzystanie z pomocy innych od innych nie musi być przykra.
